Ένα πραξικόπημα καταδικασμένο να αποτύχει....

Τα λάθη και οι παραλήψεις των επίδοξων πραξικοπηματιών

Εν έτη 2016 κάποιοι προσπάθησαν να κάνουν πραξικόπημα στην τουρκία χωρίς να υπολογίσουν τον παράγοντα διαδίκτυο και τελικά το πλήρωσαν ακριβά.
Βέβαια αν πιστέψουμε ότι ήταν αληθινό το πραξικόπημα και όχι κάτι στημένο για να βγει ενισχυμένος ο σουλτάνος Ερντογάν.


Τέλος πάντων υποθέτουμε ότι το πιστεύουμε, για να πετύχει λοιπόν ένα πραξικόπημα στην εποχή μας χρειάζονται τρία βασικά βήματα, που όμως κανένα από αυτά δεν ακολούθησαν οι επίδοξοι πραξικοπηματίες στην τουρκία.

Τι έπρεπε να κάνουν για να έχουν τύχη;

1) Πριν κάνουν οτιδήποτε έπρεπε να συλλάβουν τον Ερντογάν και τον Πρωθυπουργό για να μην μπορούν να επικοινωνούν με τον λαό. Κάθε επικοινωνία από αυτόν που ανατρέπεται τονώνει το ηθικό του λαού και μάλιστα σε μια χώρα που ο Ερντογάν παίρνει ποσοστά πάνω από 50%.

2) Κατάληψη των τηλεοπτικών δικτύων για να αποφύγεις εικόνες και ειδήσεις προς τους πολίτες σχετικά με την κίνηση του πραξικοπήματος. Αυτοί κατέλαβαν την κρατική τούρκικη τηλεόραση αλλά άφησαν τα ιδιωτικά κανάλια να μεταδίδουν live το πραξικόπημα  και το χειρότερο ήταν η εμφάνιση Ερντογάν μέσω Facetime στο τούρκικο CNN που έβγαλε τον λαό στο δρόμο.
Ακόμα πιο τραγική η σκηνή που τα τανκ προσπαθούσαν να κινηθούν στους γεμάτους δρόμους από αυτοκίνητα κάνοντας ζιγκ ζαγκ. Πραγματικά τραγελαφικό.

3) Το βασικότερο όμως είναι το τρίτο βήμα και είναι η "φίμωση" του διαδικτύου.
Κάθε χούντα που σέβεται τον εαυτό της, ρίχνει μαύρο σε όλη τη χώρα στο ιντερνετ. Κανένας υπολογιστής, κινητό και τάμπλετ ανοιχτό παρά μόνο για να παίζουν οι πολίτες κανα παιχνιδάκι.
Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεις την ενημέρωση του λαού από κέντρα που δεν ελέγχεις....
Ακόμα βασικότερο λάθος  ήταν το επικοινωνιακό κομμάτι της "δήθεν" επανάστασης. Έπρεπε από την στιγμή που είχαν την κρατική τηλεόραση να "βομβαρδίσουν" τον κόσμο με ψεύτικες ειδήσεις για να τον φοβίσουν ώστε να μην κατέβει στους δρόμους.

Από την αρχή λοιπόν ήταν καταδικασμένοι να αποτύχουν οι πραξικοπηματίες όπως και έγινε.

Πόσο "επαγγελματικό" όμως ήταν το πραξικόπημα στην Τουρκία;,  διερωτάται και η γερμανική εφημερίδα "Bild" με τους πολιτικούς αναλυτές να επισημαίνουν ότι, η χθεσινή προσπάθεια ανατροπής της ισλαμοσυντηρητικής κυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν έγινε σε λάθος ώρα.... αν ανατρέξει κανείς στο πλούσιο παρελθόν της Τουρκίας στα πραξικοπήματα.  
  
Τα πραξικοπήματα του ΄60, του ' 71, του ' 80 και του 1997 , έγιναν όταν η κρατική μηχανή βρισκόταν εν υπνώσει και οι Τούρκοι πολίτες βρίσκονταν στα κρεβάτια τους . 
  
Όταν χτες στις 11 το βράδυ , η τουρκική κρατική τηλεόραση που είχε περάσει στα "χέρια" του στρατού, μετέδιδε εικόνες με τα άρματα μάχης να κάνουν παρέλαση στους δρόμους της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, ο "Σουλτάνος του Βοσπόρου" είχε την πολυτέλεια και την άνεση να κινητοποιήσει την κρατική μηχανή, όπως επισημαίνουν τα γερμανικά  ΜΜΕ. Αν και πολλά γαλλικά ΜΜΕ αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να είχε ήδη ενημερωθεί για την απόπειρα πραξικοπήματος νωρίτερα... 
  
Την ώρα που ο τουρκικός στρατός, ο δεύτερος μεγαλύτερος μετά των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, προσπαθούσε να ενισχύσει την αβεβαιότητα των Τούρκων πολιτών για την τύχη του Ερντογάν, εκείνος έδρασε διπλωματικά .  

Θυμίζουμε ότι, το 1997,  ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Νετσμετίν Ερμπακάν και πολιτικός μέντορας του Ταγίπ Ερντογάν ανατράπηκε μέσω ενός τηλεφωνήματος...    Εκείνο ήταν ένα μεταμοντέρνο πραξικόπημα..., όπως το έχουν σχολιάσει πολιτικοί αναλυτές στη Μέση Ανατολή. Το χθεσινό όμως ήταν ένα πιο μεταμοντέρνο πραξικόπημα... Μέσω face time, όπως σχολίαζαν την χθεσινή εμφάνιση μέσω Skype , ο Σουλτάνος του Βοσπόρου, δήλωσε στον τουρκικό λαό ότι είναι εκεί μαζί τους, ότι δεν έχει αποδράσει , ότι είναι εντός του τουρκικός εδάφους, απευθύνοντας παράλληλα έκκληση στο λαό να ξεσηκωθεί.   
   
Την ίδια ώρα, και το κυβερνών κόμμα "AKP" έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση των πολιτών ενώ ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ακόμη και τα τζαμιά καλούσαν τους πολίτες να βγουν στους δρόμους. 

Στην ουσία, ο Ερντογάν  χρησιμοποίησε το λαό του για να καταστείλει το πραξικόπημα...

Βέβαια όλες αυτές οι σκέψεις είναι επιδερμικές, αν όμως αναλύσουμε την όλη κατάσταση με πιο ψύχραιμη ματιά θα δούμε πολλές αιτίες που οδήγησαν στα χθεσινά γεγονότα.

Η επιτυχία των παλαιότερων τουρκικών πραξικοπημάτων οφειλόταν στη νομιμοποίησή τους στα μάτια μεγάλης μερίδας της τουρκικής κοινωνίας. Όμως το 2016 απέχει πολύ από την εποχή λ.χ. που ο στρατός όντως ξεμπλοκάριζε το σύστημα από την αλαζονική εξουσία του επίσης ισλαμιστικών τάσεων πρωθυπουργού Menderes.

Ο διεθνής παράγων πάλι, δεν είχε τόσο ξεκάθαρη στάση - με την εξαίρεση της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Federica Mogherini. Το State Department αναλώθηκε επί πολλές ώρες με οδηγίες για την ασφάλεια των Αμερικανών πολιτών στην Τουρκία και τάχθηκε υπέρ των νόμιμων, δημοκρατικών αρχών, όπως και ο Λευκός Οίκος, μόνο όταν η σύγκρουση στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη έδειχνε να είχε κριθεί. Ο δε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, απλώς τόνισε την ανάγκη να μετατραπεί η Τουρκία σε "κράτος δικαίου” και μπήκε ακόμη και στη συζήτηση αν η χώρα του θα παραχωρούσε άσυλο στον Tayyip Erdoğan...

Οι πραξικοπηματίες πιθανότατα αξιολόγησαν ως κατάλληλη στιγμή για να κινηθούν ακριβώς αυτή τη συγκυρία όπου όλοι οι πρωταγωνιστές της μεσανατολικής αναταραχής δείχνουν να μετατοπίζονται από τις αρχικές τους θέσεις, ενώ η νέα απότομη στροφή της περιφερειακής πολιτικής του Erdoğan έδειχνε να αφήνει μετέωρο και δυσαρεστημένο ακόμη και σημαντικό τμήμα του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ.

Επίσης, και μόνο το ότι αποπειράθηκαν πραξικόπημα δείχνει ότι οι κινηματίες έβγαλαν ήδη τα δικά τους συμπεράσματα από το βρετανικό δημοψήφισμα. Διότι η αποκήρυξη του παρελθόντος των αντιδημοκρατικών εκτροπών συμβάδιζε την προηγούμενη δεκαπενταετία με την ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονος. Η ανοιχτή κρίση στην οποία έχει περιέλθει η Ε.Ε. ακυρώνει αυτή την προοπτική και επιτρέπει την... επιστροφή στις τουρκικές παραδόσεις.

Φυσικά, για τον τουρκικό λαό η προσφερόμενη επιλογή είναι μεταξύ της Σκύλλας της δικτατορίας και της Χάρυβδης της ολοένα πιο αυταρχικής εξουσίας του Erdoğan. Μένει να φανεί αν το αποτυχημένο πραξικόπημα ορισμένων χαμηλόβαθμων αξιωματικών θα αποδειχθεί αφορμή για ένα πραγματικό πραξικόπημα υπό μανδύα κοινοβουλευτικής νομιμότητας - με σειρά αντιπάλων των κυβερνώντων να τελούν υπό απαγόρευση και με τις δημοκρατικές ελευθερίες υπό ουσιαστική συρρίκνωση. Η ομιλία του Τούρκου προέδρου κατά την επιστροφή του στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, όπου μίλησε ως αρχηγός κόμματος και χαρακτήρισε το αποτυχημένο πραξικόπημα "δώρο από το Θεό”, ενισχύει αυτούς τους φόβους.


Κατά παράδοξο τρόπο, η κατάσταση θυμίζει αυτήν στην Αίγυπτο (αγαπημένο αντικείμενο καταγγελίας των Τούρκων ιθυνόντων), με την προηγηθείσα "τριγωνική” αντιπαράθεση μεταξύ του στρατού, ως εγγυητή της παλαιάς τάξης πραγμάτων, της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που είχε την ευκαιρία να επιδείξει ένα μισαλλόδοξο και διεφθαρμένο πρόσωπο κατά τον ένα χρόνο παραμονής της στην εξουσία, και του "πεζοδρομίου”, ήτοι νεολαίας και εργατικών στρωμάτων. Στην Τουρκία, ο τρίτος και περισσότερο αδύναμος πόλος (σχηματικά: η "γενιά του Gezi” και το κουρδικό στοιχείο) είναι και ο μόνος που προσβλέπει σε ένα μέλλον έξω από τον φαύλο κύκλο του αυταρχικού πατερναλισμού.